هنگام خواندن کتاب ترجمه شده چه چیزهایی از دست می دهیم؟
با پیشرفت روز افزون صنعت ترجمه و چاپ کتاب دنیای جدیدی از ادبیات سراسر جهان برایمان گشوده شده است. به این ترتیب ما قادر شده‌ایم به متونی دسترسی پیدا کنیم که آنها در قالب زبانهای دیگر دور از دسترس ما بوده‌اند. با این حال، مسائل مختلفی نیز در این صنعت وجود دارد و نیاز است تا به برخی از ابهامات پاسخ داده شود یکی از مهمترین سوالاتی که وجود دارد این است که هنگام خواندن کتاب ترجمه شده چه چیزهایی از دست می دهیم؟ در این مطلب به واکاوی این مطلب و عناصری که احتمالاً در خواندن کتاب آنها را از دست می‌دهیم، می‌پردازیم.
برای ثبت سفارش ترجمه کتاب و چاپ کتاب روی این لینک کلیک نمایید
+ بیشتر بخوانید: چگونه کتاب ترجمه کنیم؟
هنگام خواندن کتاب ترجمه شده چه چیزهایی از دست می دهیم؟
مساله موجود در ترجمه متون این است که زبان ترجمه شده با زبان اصلی مورد استفاده در متن کتاب (زبان نویسنده) تفاوت دارد. مفاهیم، واژگان، معانی و کلمات معمولاً تاریخچه ای در هر زبان دارند و همین مساله پیچیدگی‌های کار را برای ترجمه زیاد میکند. در ترجمه مواقعی وجود دارد که برخی لغات غیرقابل ترجمه می‌شوند و برخی ساختارهای گرامری و زبانی، و ظرفیت‌های زبانی غیرقابل تبدیل به زبان دیگری هستند. در کنار همه اینها کلمات کوچه بازاری و کاملاً مختص به یک منطقه را نیز داریم! تمامی این موارد گواهی است بر این که کار ترجمه یک کار بسیار هیجان‌انگیز و و شبیه یک فعالیت ماجراجویانه است و در این ماجراجویی، عناصری قربانی خواهند شد.
هرچند علم ترجمه اینک یک علم آماتور نیست و در دانشگاه‌ها رشته‌ای با عنوان مترجمی زبان تاسیس شده و در کل دنیا تدریس می‌گردد، اما بسیاری از تئوری‌های موجود در ترجمه بر این اذعان می‌دارند که ترجمه دقیق یک کتاب کاری غیرممکن است. برخی از احساسات و فضاها در کار ترجمه نمیتواند به درستی منتقل شود اما کار باید بر این متمرکز شود که نیت و هدف دقیق نویسنده منتقل شود. در زیر به ۳ عنصر اصلی که در هر کار ترجمه‌ای احتمال دارد منتقل نشود و خوانندگان آن را از دست دهند اشاره می‌کنیم.
۱- صدا و لحن نویسنده
جی روبین، مترجم کتابهای نویسنده ژاپنی (هاروکی موراکامی)، در مصاحبه با یک روزنامه اذعان نمود که وقتی خواننده کتابهای ترجمه شده هاروکی موراکامی را می‌خواند، در حقیت شما دست کم ۵۰ درصد کتاب را با صدا و لحن من (مترجم) می‌خوانید. وقتی جملات و کلمات ژاپنی در ساختارهای کلمات و جملات و گرامر انگلیسی قرار می‌گیرند در حقیقت باید قبول کنیم بخشی از لحن و صدای نویسنده اثر در این قالبها و ساختارها گم می‌شود و ساختارهای جدید می‌تواند نمادی از صدا و لحن مترجم باشد.
۲- بازی با کلمات
در هر زبانی کلمات هم آوا وجود دارند که با کنار همدیگر قرار گرفتن‌شان می‌توانند هم واج آرایی زیبایی به وجود آورند و هم اینکه معانی جالبی را در کنار هم متداعی سازند. برای مثال به “Earnest Ernest” توجه کنید. در زبان فارسی این دو کلمه به معنای ارنست مشتاق یا جدی است. کلمه اول صفت و کلمه دوم اسم یک فرد است. وقتی شما کتاب انگلیسی را می‌خوانید کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه صدا و آهنگ جالبی را تولید میکند اما وقتی می‌خواهیم آن را ترجمه کنیم، این ساختار از بین می‌رود. این تنها نمونه‌ای از مثالهای فراوان برای فن بازی با کلمات است.
۳- سبک نویسنده
وقتی که متنی را به زبان دیگری ترجمه می‌کنیم، تغییرات قابل توجهی در سبک نوشتاری نویسنده ایجاد می‌کنیم. این مشکل از زبانهایی نشات می‌گیرد که مترجم قصد دارد کتاب را به آن زبان ترجمه کند. حال تصور کنید که مترجم برای ترجمه متون شعری (نظم) و آثار نثر ثقیل مانند آثار شکسپیر با چه مشکلاتی مواجه خواهد شد. تا چه حدی خوانندگان سبک نویسندگی یا شاعری نویسنده و شاعر را از دست می‌دهند.
این سه عنصر از اصلی‌ترین عناصری است که در کار ترجمه تاحدودی از دست می‌روند. اما، ما بر این باور هستیم که مترجمان با دقت و ممارست در کار، و افزایش دانش خود در زبان مبدا و مقصد و توجه به نکاتی چند در ترجمه کتاب (ترجمه کتاب و چهار نکته طلایی برای مترجمان) می‌توانند این مشکلات را به حداقل سطح آن تقلیل دهند. به زعم خود خوانندگان نیز، برخی از کتابهای ترجمه شده وجود دارد و به حدی جذاب ترجمه شده‌اند که گاهاً میزان جذابیت آن از متن اصلی کتاب نیز فراتر می‌رود.
دیدگاه خود را ثبت کنید