۷ توصیه طلایی و کاربردی برای انجام طراحی کتاب

بسیاری از نویسندگان کتاب بعد از اتمام نگارش کتاب آن را برای طراحی قبل از چاپ کتاب ارسال می‌کنند. طراحی کتاب مانند طراحی هر چیز دیگری صرفاً برای بهبود استفاده از آن انجام می‌شود؛ کما اینکه طراح کتاب عموماً با محتوای کتاب کاری ندارد و سعی می‌کند محتوای نگارش شده را به گونه‌ای آماده کند که خوانندگان براحتی بتوانند کتاب را مطالعه کنند. این مساله مهم است که نویسندگان کتاب اصول اساسی طراحی کتاب را بدانند و در فرآیند طراحی آن ـ چه خودشان این کار را انجام دهند و چه انجام آن را به طراح بسپارند ـ نظارت و دانش کافی را داشته باشند. ۷ توصیه طلایی و کاربردی برای انجام طراحی کتاب به شما این اطلاعات را خواهد داد تا بتوانید این کار را به سادگی انچام دهید یا ملاکی در دست داشته باشید که بتوانید کار طراح کتاب را ارزیابی کنید و اگر مشکلی در طراحی کتاب وجود داشته باشد آن را گوشزد کنید (بیشتر بخوانید: اصول طراحی صفحات اولیه کتاب).

۷ توصیه طلایی و کاربردی برای انجام طراحی کتاب

۱- عطف کتاب را عریض تر و گودتر کنید. به احتمال زیادی تاکنون با کتابهایی مواجه شده‌اید که خواندن آنها و ورق زدنشان به سختی صورت می‌گیرد. برای مثال دیده‌ایم که خوانندگان کتاب وقتی می‌خواهند کتاب را بر روی یک میز قرار داده و آن را مطالعه کنند با یک دست مانع از بسته شدن کتاب می‌شوند. این اتفاق زمانی می‌افتد که طراح به عریض‌تر کردن بخش عطف کتاب دقت کافی نداشته و این بخش کتاب از عرض خوبی برخوردار نیست.  به صورت نرمال عزف کتاب باید کمتر از ۲۵ میلیمتر نباشد که الینه این نیز بستگی به روشی دارد که کتاب به واسطه آن تولید خواهد شد. نوع چسب استفاده شده برای بخش عطف کتاب نیز بسیار مهم است. چسب گرم بعد از خشک شدن بسیار سفت و انعطاف پذیری کمی دارد و باعث می‌شود کتاب به صورت کامل بر روی زمین پهن نشود. اما چسب سرد بعد از خشک شدن انعطاف‌پذیری خوبی دارد و بر روی زمین به خوبی پهن می‌شود و هنگام مطالعه خودبه خود بسته نمی‌شود.

۲- عنوان کوتاه شده یا  running heads برای کتاب بگذارید. به طور معمول، در صفحات سمت راست کتاب عنوان کوتاه شده کتاب در بالای صفحه می‌آید و در صفحه سمت چپ اسم فصل آورده می‌شود. این کار باعث راهنمایی بهتر خوانندگان کتاب انجام می‌شود. معمولاً بهتر است در صفحه سمت چپ علاوه بر اسم فصل شماره فصل کتاب نیز آورده شود.

۳- شماره‌گذاری در کتاب را شفاف  ساده کنید. بهتر است صفحات اولیه کتاب که شامل صفحه عنوان، مشخصات نویسنده و ناشر، پیشگفتار و فهرست است را با حروف و یا اعداد رومی شماره گذار کنید. به محض شروع اولین فصل کتاب بهتر است شماره‌گذاری عددی شروع شود.

۴- فاصله بین کلمات رعایت شود. یکی از کلیدی‌ترین و مهمترین اصول طراحی کتاب آن است که کلمات به شکلی در کنار یکدیگر در درون کتاب قرار گیرند که به سادگی و به وضوح قابل خواندن باشند. بنابراین در فرآیند طراحی کتاب دقت کنید که فاصله بین کلمات به خوبی رعایت شده باشد و پاراگراف‌ها نیز از یکدیگر به خوبی قابل تمیز باشند.

۵- انتخاب کاغذ برای کتاب. انتخاب کاغذ در فرآیند طراحی کتاب بسیار مهم و ضروری است و می‌تواند در نوع حس خوانندگان کتاب تاثیرگذار و تعیین کننده باشد. کاغذ سفید و با شفافیت بالا چندسالی است که بیشترین استقبال را داشته است و میزان استفاده از ان نیز روز افزون شده است. با این حال، رنگ سیاه محتوای کتاب در کنار سفیدی براق کاغذ کتاب احتمال دارد مقداری چشم خوانندگان را اذیت کند. برخی از طراحان اعتقاد دارند که کاغذهایی که تا حدودی کرم رنگ هستند می‌توانند گزینه بسیار خوبی برای کتاب باشند زیرا هم چشم خوانندگان را اذیت نمی‌کنند. هم میزان استرس کمتری به خوانندگان وارد می‌کنند.

۶- جداول موجود در محتوای کتاب را شفاف‌تر و خواناتر ترسیم کنید. در بسیاری از مواقع در برخی کتابها می‌یینیم که جداول به صورت عرضی ترسیم شده‌اند و فاصله ستونهای آنها نیز برای اینکه جدول سول زیادی نداشته باشد زیاد انتخاب شده است. این جداول عمدتاً خوانایی خوبی ندارند. بهترین جداول، جداولی هستند که به صورت عمودی یا طولی طراحی شده‌باشند و فاصله هریک از ستون‌های آنها ۵ میلیمتر بیشتر نباشد.

۷- اخذ بازخورد از خوانندگان. انتشار کتاب یک مسیر مستقیم از ویرایش، طراحی و نهایتاً مرحله چاپ را سپری می‌کند و در این بین معمولاً کمتر توجهی به نظرات و دیدگاه‌های خوانندگان کتاب می‌شود. وقتی کتاب آماده شد، در اختیار خوانندگان کتاب قرار می‌گیرد و بهتر است سلایق و علایق آنها در هریک از مراحل ویرایش تا چاپ نهایی لحاظ گردد. بنابراین، ارتباطی متقابل با خوانندگان کتاب داشته باشید و سعی کنید نظرات آنها را دریافت و در صورت امکان اعمال کنید.