مراحل قبل از چاپ کتاب و مفاهیم آن

در این مطلب قصد داریم نویسندگان کتاب را با مراحل قبل از چاپ کتاب و مقاهیم آن آشنا کنیم. این مراحل و مفاهیم برای تمامی افرادی که در گذشته اقدام به چاپ کتاب کرده‌اند و یا در آینده قصد چاپ کتاب را دارند بسیار ضروری است. در زیر به ذکر این مراحل و مفاهیم پرداخته‌ایم.

مراحل قبل از چاپ کتاب و مفاهیم آن

یکی از مفاهیم موجود در مراحل قبل از چاپ کتاب انتخاب قطع کتاب (قطع کتاب و انواع رایج آن در چاپ کتاب) است. قطع کتاب یکی از ویژگی‌های کتاب است. قطع عبارت است از اندازه کتاب، یعنی طول و عرض آن که برحسب سانتیمتر ارایه می‌شود. قطع کتاب به طور کلی اندازه درازا در برابر پهنا (عرض) هر برگ سنجیده می‌شود، یا گاهی اندازهٔ درازا در مقابل پهنا (عرض) جلد یک کتاب است. در زیر به ذکر قطع‌های رایج در ایران می‌پردازیم (بیشتر بخوانید: انواع کاغذ در چاپ کتاب).

۱- قطع جیبی. این قطع معمولاً در اندازه ۱۱×۱۵ می‌باشد.

۲- قطع بیاضی بزرگ. این قطع در اندازه ۳۴×۲۴ می‌باشد.

۳- قطع پالتویی. این قطع با اندازه ۱۲×۲۱ چاپ می‌شود.

۴- قطع رحلی کوچک. اندازه این قطع در حدود ۲۲×۲۹ سانتیمتر می‌باشد.

۵- قطع رقعی. این قطع در ابعاد ۱۴×۲۱ سانتیمتر چاپ می‌شود.

۶- قطع رحلی بزرگ. این قطع کتاب در حدود ۲۴×۳۴ سانتیمتر به چاپ می‌رسد.

۷- قطع خشتی. این قطع که به قطع مربعی نیز معروف است، در ابعاد ۲۱×۲۱ سانتیمتر می‌باشد.

۸- قطع سلطانی. این قطع در ابعاد ۳۴×۴۹ سانتیمتر می‌باشد.

۹- قطع بیاضی. در این قطع که عرض کتاب بیشتر است معمولاً در ابعاد ۲۹×۲۲ به چاپ می‌رسد.

۱۰- قطع وزیری. این قطع که معمولاً کتب علمی و دانشگاهی و حتی رمان نیز در بسیاری موارد چاپ می‌شود معمولاً در ابعاد ۱۷×۲۴ منتشر می‌شود.

مراحل قبل از چاپ کتاب را می‌توان به سه مرحله اساسی تقسیم کرد:

۱- دریافت شماره شابک

۲- دریافت فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا)

۳- پرینت نهایی (صحافی و غلط گیری) همراه با لوح فشرده حاوی یک فایل با فرمت PDF

کتاب پس از آماده شدن، صفحه آرایی شده و برای گرفتن شابک راهی خانه کتاب می‌شود. ناشران این شابک را به تعداد از خانه کتاب دریافت کرده و در اختیار دارند. شابک (ISBN) شماره ۱۳ رقمی شناسه بین‌المللی یک کتاب است که توسط خانه کتاب ارایه می‌شود. پس از اختصاص شابک، کتاب به کتابخانه ملی برای گرفتن فیپا فرستاده می‌شود.

فیپا در واقع همان شناسنامه کتاب در کتابخانه ملی است. پس از دریافت فیپا که اطلاعات کامل کتاب در آن جمع شده، فایل نهایی کتاب به صورت پی دی اف به وزارت ارشاد برای دریافت مجوز چاپ فرستاده می‌شود تا مجوز چاپ برای کتاب صادر شود. بعد از اتمام مراحل فوق کتاب آماده چاپ است و توسط ناشر برای لیتوگرافی، چاپ و صحافی فرستاده می‌شود. بعد از چاپ کتاب تعداد ۶ جلد (برای تیراژ ۱۰۰۰ نسخه) از کتاب‌ها برای مرحله اعلام وصول تحویل وزارت ارشاد شده و مراحل چاپ تکمیل می‌شود.

متاسفانه، اندک ناشران بدون مجوز و جعلی نیز وجود دارند که با ارایه شابک جعلی به چاپ کتاب می‌پردازند. در حقیقت نویسندگان می‌بایست اطلاعات فیپا و شابک را همزمان از ناشران تقاضا کنند؛ زیرا زمان درمان فیپا برای کتاب، اگر شابک جعلی باشد، کتابخانه ملی از ثبت آن خودداری می‌کند و مراتب را برای پیگیری‌های قضایی آگاه می‌سازد.

کتابی که دارای مجوز رسمی است، می‌بایست در کتابخانه ملی نیز (جهت دریافت اطلاعات فیپا) ثبت شده باشد. در غیر این صورت می‌توانید به جعلی بودن شماره شابک کتاب مشکوک شوید. البته لازم به ذکر است اطلاعات فیپا قبل از چاپ کتاب باید به دست ناشر برسد تا اطلاعات آن را در داخل کتاب بیاورد. پس در مراحل قبل از چاپ لزوم شناسه فیپا الزامی است (از این لینک می‌توانید نحوه استعلام یک کتاب از کتابخانه ملی را یاد گیرید).

چاپ کتاب در انتشارات نارون دانش

انتشارات نارون دانش یکی از برترین ناشرین در حوزه چاپ کتاب می‌باشد. صاحبان اثر می‌توانند از خدمات ویراستاری کتاب و همچنین صفحه آرایی کتاب این انتشارات بهره‌مند شوند. انتشارات نارون دانش با در اختیار داشتن تیم متخصص طراحی جلد کتاب این امکان را دارد که در زمینه مربوط به طراحی جلد کتاب نیز به صاحبان اثر خدمات تخصصی ارایه نماید. جهت برقراری ارتباط با ما می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما اقدام نمایید.