وقتی کتابی (فارغ از نوع محتوای آن) به رشته تحریر در‌می‌آید، می‌بایست ضوابطی وجود داشته باشد که به واسطه آن ضوابط حقوق مادی و معنوی مولف، انتشارات و دست اندرکاران مهم در تولید این کتاب رعابت شود. ضوابط حقوقی تعیین شده برای پدیدآورندگان آثار علمی و اشاعه کنندگان آنها حقوق مادی و معنوی است. در این مطلب به شرح و بسط حقوق مادی و معنوی در فرآیند چاپ کتاب و انتشار آن می‌پردازیم.

برای ثبت سفارش چاپ کتاب روی این لینک کلیک نمایید

حقوق مادی و معنوی در چاپ کتاب

منظور از حقوق معنوی در چاپ کتاب دستمزدی است که مولف یا مترجم و ناشر به جهت پدیدآوردن و اشاعه و نشر کتاب دریافت می‌کنند. در تمام دنیا وقتی پدیدآورنده‌ای کتابی را تولید می‌کند جهت انتشار آن با ناشرینی ارتباط برقرار می‌کند. در این ارتباط شرایط و ضوابط مختلفی وجود دارد که طرفین بر اساس آنها با یکدیگر تفاهم می‌کنند. حقوق مادی هم متعلق به پدیدآورنده‌ است و هم متعلق به ناشر کتاب. معمولاً ناشرین از روشهای مختلفی برای ارایه حقوق مادی استفاده می‌کنند. برحسب نوع کتاب و یا مولف و موارد دیگر، شاید ناشر در آغاز وجهی کلی به مولف ارایه کند و حقوق مادی اثر را تا انتها به مالیکت خود درآورد. یا ممکن است ناشر و مولف یک قرارداد درصدی داشته باشند. در این قرارداد درصدی برحسب قیمت کتاب و تعداد تیراژ تصمیم گیری می‌شود. برای مثال اگر ۱۰ درصد از کل فروش برای مولف باشد حقوق مادی مولف به این صورت حساب خواهد شد که ۱۰ درصد ضربدر قیمت کتاب و تعداد تیراژ خواهد شد و نهایتاً عدد بدست آمده درصد فروش کتاب خواهد شد که می‌بایست به مولف پرداخت شود.

حق بعدی یک اثر، حق معنوی می‌باشد. حق معنوی غیرقابل انتقال می‌باشد و حتی درصورت موافقت پدیدآورنده‌ برای انتقال اثر به شخص دیگر نمی‌توان فرد جدید را دارای حق معنوی نسبت به کتاب دانست. حق معنوی به ویراستاران، صفحه‌آرا و افرادی که در تهیه کتاب نقشی مشابه با افراد ذکر شده داشتند این اجازه را می‌دهد که درباره کتاب اظهار نظر کنند. به این افراد حق کپی رایت تعلق نمی‌گیرد اما می‌توانند درباره محتوای کتاب به فراخور سوالاتی که در تخصص آنها ایراد می‌شود پاسخ‌ دهند و یا اظهار نظر  کنند.

بسیاری از مولفان این سوال را بارها مطرح نموده‌اند که حقوق مولف تا چه زمانی برحسب قراردادی که با انتشارات بسته‌اند جاری خواهد بود. این احتمال وجود دارد که مولف فوت نماید و در اینصورت حق مادی وی به چه ترتیب خواهد شد. در ایران ۵۰ سال بعد از فوت مولف، تمامی حقوق مادی اثر برای ناشر خواهد بود.

چاپ کتاب و آثار علمی در جهان امروزه تبدیل به صنعت پیشرفته و گسترش یافته‌ای شده است و یکی از صنایعی است که قدمت زیادی نیز دارد. برخی انتشارات چاپ کتاب قدمتشان به بیش از ۵۰ سال می‌رسد و در این عرصه نه تنها با گذشت زمان افول نکرده‌اند بله بیشتر شاخ و برگ گرفته‌اند و جنبه‌ها و ابعاد زیادی را در خود پرورش داده‌اند. در این مطلب قصد داریم لیستی از مشهورترین انتشارات چاپ کتاب دنیا را مطرح کنیم.

معرفی رمان های برگزیده سال ۲۰۱۷

لیستی از مشهورترین انتشارات چاپ کتاب دنیا

۱- انتشارات Penguin Random House. این انتشارات در شهر نیویورک ایالات متحده آمریکا قرار دارد و در سال ۱۹۲۷ تاسیس شده است.

۲- انتشارات Hachette Livre. این انتشارات در سال ۱۸۲۶ تاسیس شده است. این انتشارات در کشور فرانسه و در شهر پاریس قرار دارد.

۳- انتشارات HarperCollins. این انتشارات در سال ۱۹۸۹ تاسیس شده است و در کشور آمریکا و در شهر نیویورک قرار دارد.

۴- انتشارات Pan Macmillan. این انتشارات در سال ۱۹۸۲ و در کشور انگلستان شهر لندن تاسیس شده است.

۵- انتشارات Pearson Education. این انتشارات قدیمی که ۳۲۰۰۰ کارمند دارد در جولای ۱۹۹۸ یعنی ۱۹ سال پیش تاسیس شده است. انتشارات Pearson Education در شهر لندن در انگلستان واقع شده است.

۶- انتشارات Oxford University Press. این انتشارات متعلق به دانشگاه آکسفورد است که در سال ۱۵۸۶ تاسیس شده و در کشور انگلستان واقع شده است.

۷- انتشارات Bloomsbury. این انتشارات که ناشر رمان هری پاتر نیز است در سال ۱۹۸۶ تاسیس شده است. این انتشارات واقع در انگلستان و شهر لندن می‌باشد.

۸- انتشارات Simon & Schuster. این انتشارات در ایالات متحده آمریکا و شهر نیویورک قرار دارد. این انتشارات در سال ۱۹۲۴ تاسیس شده است.

۹- انتشارات John Wiley & Sons. این انتشارات در سال ۱۸۰۷ (۲۱۱ سال قبل) تاسیس شده است. این انتشارات واقع در آمریکا و شهر نیویورک است.

انتشارات بسیار زیاد دیگری نیز وجود دارند که در کل دنیا مشهور می‌باشند اما این انتشارات، از جمله مهمترین انتشارات انگلیسی زبانی هستند که در دنیا وجود دارند و باید اذعان کنیم که جزو مطرح‌ترین انتشارات بین تمامی انتشارات جهان می‌باشند. همانگونه که از تاریخ تاسیس برخی از انتشارات مانند انتشارات دانشگاه آکسفورد بر می‌آبد صنعت چاپ کتاب را می‌توان یکی از صنایع قدیمی نام برد.

لازم به ذکر است، تنها قدیمی بودن انتشارات را نمی‌توان فاکتوری برای اعتبار و کیفیت آن قلمداد نمود. همانطور که از فهرست بالا مشخص می‌شود انتشاراتی مانند انتشارات Bloomsbury قدمت زیادی ندارد اما همانطور که آگاه هستید یکی از محصولات این انتشارات مجموعه داستانی هری پاتر است. قسمت ششم هری پاتر در نخستین روز عرضه در سال ۲۰۰۵، نه میلیون نسخه فروخت. این میزان فروش برای یک انتشارات رکورد بسیار عالی محسوب می‌شود.

بنابراین، صنعت انتشار کتاب بیشتر با کیفیت محصولات آن ارزیابی می‌شود تا قدمت خود انتشارات و میزان نشر آن. بر این اساس، خوانندگان و افرادی که قصد خرید کتاب یا چاپ کتاب را دارند به این مساله توجه کافی داشته باشند.

جلد کتاب را می‌توان اولین و اساسی‌ترین بخشی دانست که مخاطبان در نگاه اول متوجه آن می‌شوند. ساده‌انگاری است که تصور کنیم جلد کتاب برای محافظت از کتاب به وجود آمده است هرچند چنین تصوری نیز اشتباه نیست. جلد کتاب علاوه‌بر اینکه پوششی حمایتی و محافظتی برای کتاب درست می‌کند می‌تواند کاربردهای بسیار دیگری نیز داشته باشد. در اینجا با ذکر مطلبی با عنوان انواع جلد در چاپ کتاب و ملاک های انتخاب آن قصد داریم اهمیت جلد در کتاب، انواع جلد، و ملاک‌های انتخاب آنها را بیان داریم.

محاسبه آنلاین هزینه چاپ کتاب را از این صفحه انجام دهید

انواع جلد در چاپ کتاب و ملاک های انتخاب آن

همانطور که گفته شد جلد کتاب به جز نقش محافظتی کاربردهای بسیار دیگری نیز دارد. جلد کتاب موجودیت کتاب را در میان سایر کتاب‌ها به مخاطبین اعلام می‌دارد. جلد هویت خاص یک کتاب را معرفی می‌کند و آن را از سایرین متمایز می‌سازد. جلد می‌تواند نشانگر ذوق و قریحه و سلیقه طراح را نشان دهد؛ می‌تواند در صورتی که حرفه‌ای طراحی شده باشد توجه و نظر خریدار را سریعاً به خود جلب کند؛ همچنین در ایجاد تصویر ذهنی پایدار و قوی در ذهن خواننده بسیار موثر است.

همه این مزیت‌هایی که برای جلد کتاب برشمردیم کافی است که ناشران و مولفان را به این فکر بیاندازد که درباره اهمیت جلد کتاب مجدداً فکر کنند و سعی نمایند با تخصیص زمان و بودجه کافی مزیت‌های فوق را برای اثر خود باز کنند.

انواع جلد در چاپ کتاب

۱- جلد شُمیز. معادل انگلیسی این جلد Paperbacked book نام دارد. این جلد مقوایی یا جلد نرم و تقریباً نازک است که معمولاً با یک سیلیفون بر روی آن به کتاب الصاق می‌گردد. این جلد عمدتاً برای کتابهای درسی و کتابهای مختص کودکان استفاده می‌شود.

۲- جلد کاغذی. جلد کاغذی جلدی است که جنس آن از کاغذ است. معادل انگلیسی آن paper cover می‌باشد. جلد شمیز در مقایسه با جلد کاغذی علاقمندان زیادی دارد و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳- جلد گالینگور. اگر کتابهایی مانند دیوان اشعار حافط و یا پایان ‌نامه‌های دانشجویی را دیده باشید این کتابها دارای جلد گالینگور هستند. این جلد، جلدی ضخیم و محکم با رویه پارچه‌ای یا چرمی است.

۴- جلد سخت. جلد سخت تقریباً مانند گالینگور است اما در بحث طراحی روی جلد و روکشی کاغذی که بر روی جلد آن می‌آید با جلد گالینگور متفاوت می‌باشد. در جلد سخت اطلاعات کتاب بر روی کاغذی که روی جلد چسبیده شده است یا قرار گرفته است و می‌توان آن را جدا نمود می‌آید اما در جلد گالینگور اطلاعات کتاب بر روی خود جلد آورده می‌شود.

چاپ کتاب در انتشارات نارون دانش

انتشارات نارون دانش یکی از برترین ناشرین در حوزه چاپ کتاب می‌باشد. صاحبان اثر می‌توانند از خدمات ویراستاری کتاب و همچنین صفحه آرایی کتاب این انتشارات بهره‌مند شوند. انتشارات نارون دانش با در اختیار داشتن تیم متخصص طراحی جلد کتاب این امکان را دارد که در زمینه مربوط به طراحی جلد کتاب نیز به صاحبان اثر خدمات تخصصی ارایه نماید. جهت برقراری ارتباط با ما می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما اقدام نمایید.

وقتی صحبت از چاپ کتاب با مجوز رسمی به میان می‌آید منظور چاپ و نشر کتاب به شکلی است که بتوان آن را به صورت سیستماتیک قابل پیگیری نمود و آن را شناسنامه‌دار کرد. یکی از مهمترین مجوزهایی که برای کتاب دریافت می‌شود شماره شابک است. این شماره شابک از طرف خانه کتاب صادر می‌شود و معمولاً انتشاراتی‌ها یک سری از شماره‌ شابک را از خانه کتاب دریافت می‌کنند و آن را به کتابهایی که قصد نشر و چاپ آن را دارند اختصاص می‌دهند. در این مطلب به پاسخگویی به سوال شابک کتاب چیست و کاربردهای آن کدامند خواهیم پرداخت.

برای ثبت سفارش چاپ کتاب و گرفتن مجوزهای آن روی این لینک کلیک نمایید

شابک کتاب چیست و کاربردهای آن کدامند

شابک یک سیستم برای شماره‌گذاری کتابها در سطح بین‌المللی است. شماره شابک متشکل از سیزده عدد می‌باشد که زقم‌های آن در چند گروه قرار داده می‌شود و هر گروه مفهوم و معنای خاصی دارد.

برای مثال، عدد ۹۶۴ شماره یا شناسه ملی ایران است که در درون شماره شابک قطعاً موجود است. البته زمانی که کتاب در ایران چاپ شده باشد.

عدد صفر نمایانگر کشورهای انگلیسی زبان است. البته لازم به ذکر است که موقعیت قرار گرفتن عدد صفر بسیار مهم است تا نشانگر یک کشور باشد.

گروه دیگری از اعداد این شماره ۱۳ رقمی به ناشر ارتباط دارد و نشان‌دهنده ناشر آن است.

گروه دیگری از اعداد نیز نشانگر منطقه جغرافیایی و زبانی است که کتاب در آن چاپ شده است.

گروه دیگری از اعداد این شماره وجود دارد که جهت صحت آزمایی شابک است. این احتمال دارد که فردی بدون اخذ مجوز شابک قانونی اعدادی را تولید نموده باشد. برخی از اعدادی که در یک شابک قانونی وجود دارد نشان دهنده آن است که شابک صحت دارد و جعلی نیست (فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن).

شابک کتاب چیست و کاربردهای آن کدامند

شابک بر روی کتاب کاربردهای متفاوتی دارد. اولین کاربرد آن این است که برای شاسنامه دار شدن کتاب و اخذ فیپا بسیار لازم و ضروری است. وقتی اطلاعات فیپا و شابک قانونی بر روی کتاب درج شده باشد حقوق مادی و معنوی اثر برای نویسنده آن برای همیشه محفوظ خواهد ماند. همانطور که قبلاً نیز در مطلبی گفتیم، شابک و فیپا نقش سند را برای یک ملک یا وسیله بازی می‌کند. همانگونه که داشتن سند ثبتی برای احراز مالکیت یک ملک یا وسیله بسیار ضروی است، شابک و فیپا نیز این امکان را می‌دهد که صاحب اثر با در دست داشتن این دو مجوز مالکیت خود را بر روی اثر ثابت کند.

دومین کاربرد شابک آن است که می‌توان برای ثبت کتاب در کتابخانه‌های بین الملی و برای سفارش دادن آنها از آن استفاده نمود.

سومین و آخرین استفاده از شابک آن است که از این شماره برای کنترل خودکار موجودی انبارها استفاده کرد.

در مطلب شابک کتاب چیست و کاربردهای آن کدامند سعی شد به سوالات متعدد نویسندگان و دوست‌داران ترجمه و تالیف کتاب پرداخته‌ایم. شما می‌توانید از کادر زیر استفاده کرده و نظرات و پیشنهادات و سوالات دیگر خود را از همکاران ما بپرسید (مراحل ترجمه کتاب و چاپ کتاب در ایران).

تمامی مولفان کتاب حتی مولفین بزرگ دنیا نیز نیاز ضروری و مبرم به یک ویراستار حرفه‌ای دارند. یک ویراستار حرفه‌ای محتوای داستان را تغییر نمی‌دهد و با اجزاء و اصول آن کاری ندارد، بلکه سعی می‌کند نوشته‌ مولف را در بهترین حالت و با تمام پتانسیل آن به خواننده ارایه کند. بر فرض مثال، ویراستار همانند یک آشپزی است که فارغ از ماهیت و کیفیت مواد اولیه برای پخت یک غذا، سعی می‌کند با هرآنچه در دست دارد و با استفاده از آنها بهترین و خوش طعم‌ترین غذای ممکنه را طبخ کند. در چاپ کتاب، مواد اولیه و کیفیت آنها را مولف تعیین می‌کند. ویراستار با تکیه بر آنها، سعی می‌کند این مواد و محتوا را در بهترین شکل آن ارایه کند. انواع ویرایش کتاب برای چاپ کتاب وجود دارد که در زیر به آنها اشاره خواهیم نمود.

برای ثبت سفارش ویرایش کتاب و چاپ کتاب کلیک کنید

+ بیشتر بخوانید: معرفی ۴ نکته کاربردی در ویرایش کتاب

+ بیشتر بخوانید: ویراستاری کتاب و انواع مختلف آن در چاپ کتاب

ویرایش کتاب برای چاپ کتاب

سه نوع ویرایش اساسی وجود دارد:

۱- ویرایش زبانی ساحتاری

۲- ویرایش فنی

۳- ویرایش محتوایی

ویرایش کتاب برای چاپ کتاب ـ ویرایش زبانی، ساختاری

ویرایشگر سعی می‌کند تمامی ابهامات زبانی مانند استفاده از کلمات و واژگان ناآشنا و یا وابسته به یک فرهنگ بسیار خاص و محدود، جمله بندی‌های و پاراگراف‌های طولانی، یکد دست کردن نوشته، ساده سازی زبان گاهاً پیچیده و دشواری که نوبسنده گهگاهی در بخش‌های کتاب استفاده کرده است، رفع خطاهای دستوری و گرامری را در کل می‌توان فعالیت‌هایی دانست که یک ویراستار هنگام ویرایش زبانی ساختاری یک کتاب انجام می‌دهد.

اهمیت این ویرایش می‌توان با ذکر مثالی میتوان نشان داد. برای مثال، برخی از نویسندگان به صورت ناخودآگاه جملات بسیار طولانی و پاراگراف‌هایی که اصطلاحاً “نقطه در آنها گم شده است” استفاده می‌کنند. خواننده نمی‌تواند به خوبی با چنین جملاتی کنار بیاید و سریع خسته خواهد شد. بهتر است این پاراگراف‌ها به جملات و یا پاراگراف‌های مجزایی تقسیم و تبدیل شود تا بتواند به راحتی مفهوم و نیت خود را برساند.

ویرایش کتاب برای چاپ کتاب ـ ویرایش فنی

ویراستار در این نوع ویرایش سعی می‌کند ریزه‌کاری‌هایی را انجام دهد که خواننده با خواندن کتاب لحظات راحت و بی‌دردسری را سپری کند. بارها از خوانندگان دقیق صحبت کرده‌ایم که کافی است در کتابی که درحال مطالعه آن هستند بیش از ۳ یا ۵ غلط املایی پیدا کنند! احتمال اینکه خواندن کتاب را ادامه ندهند بسیار زیاد است. فرض کنید چنین خوانندگان دقیقی متوجه شوند که کتاب شکل نوشتاری برخی کلمات را در جاهای مختلف به صورت متفاوت نوشته است. مثلاً در جایی از بسمه تعالی استفاده کرده، در جایی از باسمه تعالی، و در جایی نیز از بسم تعالی استفاده نموده است. ویرایشگر در حال ویرایش فنی باید رسم‌الخط مورد استفاده در کتاب را به شکل واحدی درآورد وسعی کند تا در کاربردهای نشانه‌های گذاری‌های متن و نقل و قول‌ها و علایم نیز بسیار دقیق باشد. برای مثال، استفاده از کاما (،) و نقطه کاما (؛) کاربردی متفاوت از یکدیگر دارند. حتماً می‌بایست ویرایشگر دقت کند که تمامی علایم آیا به جا و دقیق انجام شده است یا خیر؟

ویرایش کتاب برای چاپ کتاب ـ ویرایش محتوایی

در ویرایش محتوایی ویرایشگر تاخدودی در محتوای اصلی نوشته دست می‌برد و سعی می‌کند با اعمال تغییرات خرد و کلان، سعی کند محتوای متن چشم نواز، منسجم و هماهنگ باشد. برخی نویسندگان عادت به تکرار دارند. مثلاً نویسندگان وسواسی دائماً نگران از این هستند که شاید خواننده مطلب آنها را درک نکند و سعی می‌کند با تکرار برخی اصول به صورت منظم، این نقیصه احتمالی را برطرف سازد. ویرایشگر در این موقع داد خوانندگان می‌رسد و سعی می‌کند مطالبی که دائماً و به صورت رنج‌آوری در طول کتاب تکرار شده را حذف کند. گاهی، نویسنده کتاب نمی‌تواند انسجام را در بیان مطلبی ارایه دهد؛ در این حالت، هرچند نویسنده توانسته است به خوبی پدیده‌ای را توضیح دهد اما در حفظ تقدم و تاخر در توضیح آن پدیده دچار مشکل شده است. ویرایشگر در این حالت میتواند با جابجایی پاراگراف‌ها سعی کند شناور بودن توضیحات را بیشتر از پیش نماید.

همچنینف در آثاری که ترجمه هستند، ویرایشگر در ویرایش محتوایی کتاب، سعی می‌کند به مقابله متن با متن اصلی بپردازد تا اطمینان حاصل کند لحن کتاب، فضای آن و هرآنچه که در آن مهم بوده به متن ترجمه نیز انتقال پیدا کرده است یا خیر. همچنین، ویرایشگر در این ویرایش می‌توان به افزایش برخی نکات فراموش شده نیر بپردازد. برای مثال، اگر نویسنده از مکان یا پدیده‌ای صحبت کرده و از کنار آن گذشته است، ویرایشگر می‌تواند مثلاً در پاورقی در باره آن مکان، پدیده و یا موارد دیگر توضیح کوتاهی ارایه دهد.