فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن
فیپا در حقیقت یک واژه اختصاری برای “فهرست نویسی پیش از انتشار است. اولین بار در ایران دانشگاه تهران در سال ۱۳۴۳ فهرست نویسی پیش از انتشار (فیپا) را در مورد کتابهایی که خود انتشار میداد استفاده کرد. هم اکنون این کار توسط اداره پردازش و سازماندهی سازمان اسناد و کتابخانه ملی انجام میشود. در این مطلب با عنوان فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن قصد داریم به شرح کامل فیپا و تاریخچه جهانی آن و مدارک مورد نیاز هنگام چاپ کتاب برای دریافت آن بپردازیم (بیشتر بخوانید: ۱- آموزش جستجوی مجوز کتاب چاپ شده در سایت کتابخانه ملی؛ ۲- عناصر اصلی و مهم یک کتاب).
فیپا برای کتاب و مدارک لازم جهت اخذ آن
برای اولین بار در جهان در سال ۱۹۰۱ این کتابخانه کنگره آمریکا بود که برای اولین بار شروع به فهرست نویسی پیش از انتشار برای کتابها نمود. این کار به شدت در کتابخانههای جهان طرفدار پیدا نمود به شکلی که در سال ۱۹۸۱ کتابخانههای کشور انگلستان حدود ۹۰ درصد آنها به صورت منظم به فهرست نویسی پیش از انتشار کتابها اقدام نمود. همانگونه که در سطور پیش گفتیم در ایران صدور فیپا تنها توسط سازمان و اسناد کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران انجام میگردد و صدور فیپا غیر از این نهاد، هیچگونه ارزش و اعتباری ندارد. این سازمان، اطلاعات فیپا را به صورت رایگان در اختیار انتشارات و نویسندگان کتاب قرار میدهد.
اما مدارک لازم برای اخذ فیپا کدامند؟ در زیر به برخی از مدارک لازم برای دریافت فیپا اشاره مینماییم:
۱- فایل نهایی کتاب. منظور از فایل نهایی کتاب این است که انتشارات یا نویسنده میبایست کتاب را در آخرین فرم خود با صفحه آرایی و با داشتن کد شابک به سازمان ارسال نماید. کتابی که بدون ک شابک باشد، نمیتواند فیپا دریافت نماید.
۲- کپی کارت ملی یا شناسنامه
۳- تمامی مشخصات کتاب. که شامل سال چاپ کتاب، تعداد صفخات آن، قطع مورد استفاده و کد شابک.
نویسندگان یا مترجمان میبایست در نظر داشته باشند که هنگام دریافت فیپا برای کتابهایی که ترجمه شده است، اسکن از صفحه نخست کتاب اصلی الزامی است و حتماً میبایست در مدارک خود آن را داشته باشند (شابک کتاب چیست و کاربردهای آن کدامند).
نویسندگان برای اینکه اطلاعات فیپای کتاب خود را استعلام کنند تا مطمئن شوند که آیا فیپای دریافت شده برای آنها واقعی است یا خیر میتوانند از این لینک استفاده نموده و با وارد کردن اطلاعات فیپا مشخصات کتاب خود را دریافت کنند.
دانشجویان و پژوهشگران عزیز در صورتی که تمایل دارند تا در مقطع کارشناسی ارشد و دکترای پایاننامه را تبدیل به کتاب نمایند، بعد از استخراج کتاب، تمامی مراحل فوق برای چاپ و نشر کتاب مستخرج انجام خواهد شد.